Αν θέλετε να ζήσετε 100 χρόνια μόνο η άσκηση και η καλή διατροφή δεν αρκούν

Αν θέλετε να ζήσετε 100 χρόνια μόνο η άσκηση και η καλή διατροφή δεν αρκούν. Μια σειρά ερευνών ρίχνουν «φως» στο ρόλο που παίζουν τα γονίδια.

«Μερικοί πιστεύουν πως αν κάνουν τα πάντα σωστά, τρέφονται καλά, ασκούνται θα ζήσουν μέχρι τα 150. Αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα» λέει ο Robert Young, ο οποίος διευθύνει μια επιστημονική ομάδα στο Gerontology Research Group.

Περίπου το 25% καθορίζεται από τη γενετική, λέει ο Thomas Perls, καθηγητής ιατρικής στο Boston University, ο οποίος είναι επικεφαλής μια επιστημονικής ομάδας που από το 1995 μελετά αιωνόβιους και τα μέλη των οικογενειών τους.

Περίπου το 50% για όσους φτάνουν τα 100 έτη οφείλεται στα γονίδιά. Για όσους πάλι καταφέρνουν να φτάσουν έως τα 106 έτη το 75% οφείλεται στα γονίδια, εκτιμά ο ίδιος.

Ο αριθμός των αιωνόβιων αυξάνεται
Οι αιωνόβιοι αυξάνονται στις ΗΠΑ με την πάροδο των χρόνων. Η τελευταία απογραφή κατέγραψε πως περίπου 109.000 άτομα έως και 100 ετών ζουν στις ΗΠΑ. Πριν από μια δεκαετία αριθμός του κυμαινόταν γύρω στις 65.000. Το προσδόκιμο ζωής στη χώρα έπεσε το 2021 στα 76,4, ωστόσο ο καθηγητής Thomas Perls εκτιμά πως περίπου το 20% έχει το γονιδιακό υπόβαθρο για να φτάσει τα 100 έτη.

Οι αιωνόβιοι όχι μόνο ζουν περισσότερο, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι καταφέρνουν να αποφύγουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνιση ασθενειών που σχετίζονται με τη γήρανση, όπως ο καρκίνος, η άνοια και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

Μεταξύ των συμμετεχόντων στη μελέτη για τους αιωνόβιους είναι ένα 15% που δεν έχουν εμφανίσει κάποια ασθένεια που να σχετίζεται με το γήρας έως τα 100 τους χρόνια και ένα 43% που δεν εμφάνισε κάποια ασθένεια έως τα 80 έτη ή αργότερα.

Ο 97χρονος Chuck Ullman, ο οποίος ζει σε μια κοινότητα συνταξιούχων στην Καλιφόρνια είπε πως δεν αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας κι ότι ελπίζει να ζήσει όσο αισθάνεται καλά και μπορεί να κάνει πράγματα που αγαπάει. «Υπάρχουν 350 κάτοικοι εδώ και έχω 350 φίλους. Στόχος μου είναι να απολαμβάνω κάθε μέρα που έρχεται», σχολίασε.

Τα γονίδια που κάνουν τη διαφορά
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει κάποια γονίδια και ορισμένους συνδυασμούς τους που φαίνεται πως σχετίζονται με τη μακροζωία. Ένα από αυτά είναι το γονίδιο της απολιποπρωτεΐνης Ε, που θεωρείται ότι συμβάλλει στην προστασία από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι ίδιοι τονίζουν ότι τα γονίδια αυτά είναι ένα μικρό κομμάτι σε ένα περίπλοκο μωσαϊκό, στο οποίο συνεπιδρούν η φυλή, το κοινωνικοοικονομικό στάτους, η εθνικότητα, αλλά και το κλίμα.

Για να ξεπεράσει κανείς τα 100 έτη απαιτείται ένας συνδυασμός πολλών γενετικών παραλλαγών, η καθεμία από τις οποίες έχει σχετικά μέτρια επίδραση, επισημαίνει ο Perls και εξηγεί πως είναι βοηθητικές και οι παραλλαγές γονιδίων που έχουν προστατευτική δράση.

Αν αναρωτιέστε πόσο μπορείτε να ζήσετε θα ήταν μια καλή αρχή να κοιτάξετε το ιστορικό των προγόνων σας. «Εάν πολλά μέλη της οικογένειάς σας έχουν φτάσει σε πολύ προχωρημένη ηλικία, έχετε καλές πιθανότητες», σχολίασε ο Perls.

Ο ρόλος του «καλού» τρόπου ζωής
Η νευρολόγος Claudia Kawas από το Πανεπιστήμιο California, Irvine μελετά τις συνήθειες των «γηραιότερων ηλικιωμένων» από το 2003. Στην έρευνα της έχει βρει σχέση μεταξύ της μακροζωίας και της άσκησης, κοινωνικών δραστηριοτήτων, όπως του εκκλησιασμού και της μέτριας κατανάλωσης καφεΐνης και αλκοόλ.

Παράλληλα, οι άνθρωποι άνω των 80 ετών, των οποίων οι γνωστικές ικανότητες είναι εφάμιλλες με εκείνες ανθρώπων 20-30 χρόνια νεότερων, ανέφεραν ότι έχουν περισσότερες θερμές, αξιόπιστες, ποιοτικές σχέσεις, συγκριτικά με άλλους των οποίων οι νοητικές λειτουργίες είναι φυσιολογικές για την ηλικία διαπίστωσαν ερευνητές του Πανεπιστημίου Northwestern.

«Οι καλές σχέσεις θα μπορούσε να είναι ένα από τα κλειδιά για τη διατήρηση καλής υγεία», σχολίασε η Amanda Cook Maher, νευροψυχολόγος στο University of Michigan.

Όμως και η στάση ζωής φαίνεται πως παίζει ρόλο. Ερευνητές από το Harvard University εντόπισαν σχέση μεταξύ της αισιοδοξίας και της μακροζωίας. Συγκεκριμένα, το 25% που ήταν οι πιο αισιόδοξοι είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να ξεπεράσουν τα 90 έτη από το λιγότερο αισιόδοξο 25%.

«Προσπαθώ να μην επιτρέπω στο άγχος να με ενοχλεί»

Η 100 ετών Jeanne Case λέει πως σχεδιάζει να ξεπεράσει τον καρκίνο του δέρματος και του παχέος εντέρου που την ταλαιπωρεί και να συνεχίσει να απολαμβάνει τη μουσική Swing και το μεξικανικό φαγητό που λατρεύει.

Μια μέρα στη ζωή της περιλαμβάνει περπάτημα 1χλμ. συζητήσεις με τη συγγραφική ομάδα στην οποία συμμετέχει και κάποιες φορές τάκος.

«Προσπαθώ να μην επιτρέπω στο άγχος να με ενοχλεί» είπε και επεσήμανε ότι πάντα ασκούταν ήπια κι ότι κατά καιρούς επιτρέπει στον εαυτό μικρές παρασπονδίες, όπως το να φάει ένα τσισκέικ.

www.ethnos.gr

Έλαιο στρουθοκάμηλου (σβήσιμο ρυτίδων λαιμού)