Ποια δίαιτα μπορεί να σε ρίξει σε κατάθλιψη – και γιατί δεν στο είπε κανείς
Νιώθεις «περίεργα» από τότε που ξεκίνησες δίαιτα;
Δεν είναι ιδέα σου. Δεν είναι ότι «δεν έχεις θέληση». Είναι ότι κάτι σε σπρώχνει προς τα κάτω. Έχεις λιγότερη ενέργεια. Πιο ευερέθιστη. Σου λείπει η διάθεση να βγεις, να μιλήσεις, να ζήσεις. Και το πιο τραγικό; Δεν συνδέεις αυτό που νιώθεις με το φαγητό που έκοψες.
Γιατί όντως — κάποιες δίαιτες προκαλούν κατάθλιψη. Και δεν το λέω εγώ. Το λένε τα δεδομένα.
Η «καθαρή» δίαιτα που σου παίρνει τη διάθεση
Η πιο επικίνδυνη δίαιτα ψυχολογικά είναι αυτή που:
-
κόβει τελείως υδατάνθρακες
-
ελαχιστοποιεί το λίπος
-
περιορίζει τα φρούτα και τα όσπρια
-
βασίζεται μόνο σε πρωτεΐνη και λαχανικά
- Έλαιο κολοκύθας για φυσικό μπότοξ.
-
Μπορεί να λέγεται keto, low-carb, carnivore ή και “αποτοξίνωση”. Το αποτέλεσμα όμως είναι το ίδιο: χαμηλή σεροτονίνη, κόπωση, εσωτερική θλίψη.
Το Πανεπιστήμιο του Harvard εξηγεί ότι οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι για την παραγωγή σεροτονίνης, του νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με τη διάθεση, την ηρεμία και την ψυχική ισορροπία.
Όταν κόβεις τους υδατάνθρακες τελείως, ο εγκέφαλος σου πεινάει για ευχαρίστηση. Όχι γιατί είναι αδύναμος. Αλλά γιατί δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά χωρίς το καύσιμο του.
Η δίαιτα με τις σαλάτες και τα νερά – που σε στραγγίζει
Η άλλη παγίδα είναι η δίαιτα-τιμωρία. Μικρές σαλάτες, άγευστα πιάτα, πολύ νερό, πολύ περπάτημα. Και το σώμα μπαίνει σε κατάσταση επιβίωσης. Παράγει κορτιζόλη – την ορμόνη του στρες. Και όσο μένεις σε έλλειμμα θερμίδων χωρίς καύσιμο, ο εγκέφαλος αρχίζει να σβήνει.
Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης βρήκε ότι δίαιτες κάτω από 1.200 θερμίδες ημερησίως αυξάνουν κατά 33% την πιθανότητα εμφάνισης καταθλιπτικών επεισοδίων στις γυναίκες.
Δεν πρόκειται για γκρίνια. Πρόκειται για νευροχημεία.
Το σώμα σου έχει λόγο που πεινάει
Όταν κάνεις δίαιτα και έχεις συνεχώς πείνα, δεν είναι θέμα “αδυναμίας”. Είναι το σώμα σου που σου φωνάζει ότι του λείπει κάτι. Είτε είναι ενέργεια, είτε λίπος, είτε βιταμίνες. Και όσο περισσότερο το αγνοείς, τόσο πιο πολύ χάνει την ικανότητά του να ρυθμίζει τα συναισθήματα σου.
Το Πανεπιστήμιο Columbia απέδειξε ότι τα πολύ περιοριστικά προγράμματα διατροφής σχετίζονται με χαμηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης και αυξημένα επίπεδα απομόνωσης – ειδικά στις γυναίκες μετά τα 40.
Και γιατί δεν το λέει κανείς;
Γιατί η λέξη “δίαιτα” έχει ντυθεί με στόχους, πειθαρχία και δύναμη χαρακτήρα. Αν πεις ότι η δίαιτα σε ρίχνει ψυχολογικά, φοβάσαι ότι θα σε πουν αδύναμη, λιγότερο ικανή, “κακομαθημένη”.
Αλλά η επιστήμη λέει ότι το φαγητό είναι πληροφορία στον εγκέφαλο. Δεν είναι απλώς θερμίδες. Είναι σήμα για ισορροπία, ύπνο, διάθεση, σεξουαλικότητα, επιθυμία για ζωή.
Και η στέρησή του φέρνει θλίψη – ακόμα και όταν το νούμερο στη ζυγαριά πέφτει.
Πώς να τρως χωρίς να σε ρίχνει
-
Μη φοβάσαι τους καλούς υδατάνθρακες: βρώμη, φακές, φρούτα, ρύζι, πατάτα. Ο εγκέφαλος χρειάζεται γλυκόζη για να παράγει σεροτονίνη.
-
Πες όχι στις δίαιτες που βασίζονται μόνο στην πρωτεΐνη – ειδικά χωρίς συνοδευτικά λίπη ή φυτικές ίνες.
-
Φάε λίπη χωρίς φόβο: ελαιόλαδο, αβοκάντο, ταχίνι, λιναρόσπορο. Τα καλά λίπη στηρίζουν τις ορμόνες της διάθεσης.
-
Μείνε μακριά από δίαιτες “καθαρές” αλλά άψυχες. Το φαγητό πρέπει να σε θρέφει – όχι μόνο να σε αδυνατίζει.
-
Άκου το σώμα σου, όχι το app. Αν πεινάς, φάε. Αν χόρτασες, σταμάτα. Αν είσαι λυπημένη, μην σε τιμωρείς με φαγητό ή χωρίς φαγητό.
