ΦΥΤΙΚΑ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ: ΤΙ ΔΕΝ ΣΟΥ ΛΕΝΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΓΙΑ, ΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΟΣΠΡΙΑ

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΦΥΤΙΚΑ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΛΕΕΙ

Κρυφή απειλή στα φυτικά οιστρογόνα – Τι λένε οι μελέτες για τη μακροχρόνια χρήση μετά την εμμηνόπαυση

Κάθε γυναίκα που περνά εμμηνόπαυση έχει ακούσει για τα φυτικά οιστρογόνα. Είναι “φυσικά”, “ήπια”, “ασφαλή”, λένε παντού. Αλλά πόσο ασφαλή είναι πραγματικά; Πόσο ξέρουμε για τη μακροχρόνια λήψη τους; Και τι δείχνουν οι διεθνείς μελέτες όταν εξετάζονται σοβαρά και χωρίς διαφημιστικό φίλτρο;

Τι είναι τα φυτικά οιστρογόνα

Τα φυτοοιστρογόνα είναι ουσίες που υπάρχουν φυσικά σε τροφές όπως η σόγια, το κόκκινο τριφύλλι, το λιναρόσπορο. Μιμούνται τη δράση των οιστρογόνων στο σώμα, γι’ αυτό και χρησιμοποιούνται σε συμπληρώματα για τις εξάψεις, την ξηρότητα ή την κόπωση που προκαλεί η εμμηνόπαυση.

Η μισή αλήθεια

Ναι, οι φυτικές πηγές δεν είναι ορμονικά φάρμακα. Όμως επηρεάζουν τους ίδιους υποδοχείς. Και σύμφωνα με το National Institutes of Health μακροχρόνια κατανάλωση υψηλών ποσοτήτων ισοφλαβονών (όπως από σόγια) μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στο θυρεοειδή και να έχει επιρροή στον ιστό του ενδομητρίου.

Σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού ή ενδομητρίου, ορισμένοι ειδικοί συστήνουν περιορισμό ή ιατρική παρακολούθηση.

Οι μελέτες που δεν αναφέρει κανείς

Σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, η συνεχής χρήση φυτικών οιστρογόνων μπορεί να τροποποιήσει τη λειτουργία του οιστρογονικού άξονα και να αυξήσει τον πολλαπλασιασμό κυττάρων στο στήθος – ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με άλλα συμπληρώματα ή φάρμακα.

Η Mayo Clinic προειδοποιεί ότι, αν και τα προϊόντα αυτά φαίνονται ακίνδυνα, δεν είναι κατάλληλα για όλες τις γυναίκες, και ότι πρέπει να συζητούνται πάντα με γιατρό.

Ποια είναι η ασφαλής προσέγγιση

• Δεν απορρίπτουμε τα φυτικά οιστρογόνα – αλλά τα χρησιμοποιούμε με γνώση και παρακολούθηση

• Αν είσαι σε ομάδα υψηλού κινδύνου (ιστορικό καρκίνου, θυρεοειδής, ενδομητρίωση), ζήτησε εξετάσεις πρώτα

• Μην συνδυάζεις περισσότερα του ενός “ορμονικά” φυτικά σκευάσματα

• Αν έχεις φυσιολογική διατροφή με λίγη σόγια ή τριφύλλι, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας 

• foto: www.freepik.com

Τι μένει στο τέλος

Το σώμα σου αλλάζει μετά τα 50 – αλλά δεν πρέπει να σε φοβίζει. Αυτό που χρειάζεται είναι καθαρή πληροφόρηση, όχι παραμύθια. Και αυτή δεν θα στη δώσει κανένα μπουκαλάκι με την ετικέτα “φυσικό”.

Ναι — όλα τα όσπρια περιέχουν κάποιες μορφές φυτοοιστρογόνων, κυρίως ισοφλαβόνες και κουμεστάνες, αλλά:

Η περιεκτικότητα διαφέρει πολύ **Η δράση τους στον οργανισμό είναι πολύ πιο ήπια από αυτή της σόγιας

Γιατί όλοι αναφέρονται στη σόγια;

Η σόγια ξεχωρίζει γιατί:

• Περιέχει πολύ υψηλά επίπεδα ισοφλαβονών, ειδικά σε μορφή επεξεργασμένων προϊόντων (π.χ. ροφήματα, σκόνες, κάψουλες)

• Οι ισοφλαβόνες της συνδέονται εύκολα με τους υποδοχείς οιστρογόνων και μπορούν να επιδράσουν στο ενδοκρινικό σύστημα

• Είναι συχνή βάση για συμπληρώματα εμμηνόπαυσης — δηλαδή καταναλώνεται σε συγκεντρωμένη μορφή

Με απλά λόγια: δεν είναι το ίδιο να φας φασόλια μαυρομάτικα με το να παίρνεις καθημερινά σκόνη σόγιας σε ρόφημα ή χάπι.

 Τι γίνεται με τα υπόλοιπα όσπρια;

Όσπρια όπως:

• τα φασόλια,

• οι φακές,

• τα ρεβίθια

… περιέχουν μεν φυτοοιστρογόνα, αλλά σε πολύ χαμηλότερη ποσότητα και με ήπια βιοδιαθεσιμότητα (δηλαδή ο οργανισμός τα επεξεργάζεται πιο ήπια).

Επίσης  δεν υπάρχουν μελέτες που να δείχνουν αρνητική επίδραση στην υγεία από την κατανάλωση φασολιών. Αντίθετα, θεωρούνται καρδιοπροστατευτικά και αντικαρκινικά.

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του NIH η μέση περιεκτικότητα ισοφλαβονών στα κοινά όσπρια (π.χ. φασόλια, φακές) είναι μικρότερη από 1 mg/100g, ενώ στη σόγια ξεπερνά τα 100 mg/100g.

Η Mayo Clinic επίσης τονίζει ότι τα ολόκληρα τρόφιμα με φυτοοιστρογόνα (όπως όσπρια) δεν αποτελούν κίνδυνο, αλλά τα συμπληρώματα σόγιας πρέπει να χρησιμοποιούνται με φειδώ.

Τι να κρατήσεις