Διατροφή και πρόληψη του καρκίνου του μαστού: Τι δείχνουν οι έρευνες
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως. Αν και η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο, η επιστήμη έχει πλέον επιβεβαιώσει ότι ο τρόπος ζωής, και ειδικά η διατροφή, επηρεάζουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Δεκάδες μελέτες από μεγάλα πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα αποδεικνύουν ότι η σωστή διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού ακόμη και κατά 30 έως 40 τοις εκατό.
Ο ρόλος της φλεγμονής και της ορμονικής ανισορροπίας
Ο καρκίνος του μαστού, στις περισσότερες περιπτώσεις, σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων και με τη δημιουργία χρόνιας φλεγμονής στο σώμα. Οι τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά μπορούν είτε να ενισχύσουν είτε να περιορίσουν αυτές τις δύο διαδικασίες. Η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και καλά λιπαρά συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο, ενώ η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών και κορεσμένων λιπαρών έχει την αντίθετη επίδραση.
Μεσογειακή διατροφή και πρόληψη
Η μεσογειακή διατροφή θεωρείται το πιο προστατευτικό διατροφικό πρότυπο. Μελέτη του Harvard School of Public Health σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Ναβάρρας στην Ισπανία έδειξε ότι γυναίκες που ακολουθούσαν αυστηρά μεσογειακή διατροφή είχαν 62 τοις εκατό μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σύγκριση με γυναίκες που κατανάλωναν δυτικού τύπου διατροφή. Η μελέτη PREDIMED, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Internal Medicine, επιβεβαίωσε ότι η μεσογειακή διατροφή, εμπλουτισμένη με ελαιόλαδο, δρα προστατευτικά.
Τροφές που προστατεύουν
1. Φρούτα και λαχανικά
Περιέχουν βιταμίνες, φυτοχημικά και φυτικές ίνες. Τα σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, λάχανο, κουνουπίδι) περιέχουν γλυκοσινολάτες, ουσίες που έχουν αποδεδειγμένα αντικαρκινική δράση, σύμφωνα με μελέτη του National Cancer Institute.
2. Φυτικές ίνες
Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες βοηθά στην απομάκρυνση της περίσσειας οιστρογόνων από τον οργανισμό μέσω του εντέρου. Ερευνητές του Harvard διαπίστωσαν ότι γυναίκες που κατανάλωναν υψηλές ποσότητες φυτικών ινών στην εφηβεία και την ενηλικίωση είχαν σημαντικά μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
3. Όσπρια
Περιέχουν φυτοοιστρογόνα που ρυθμίζουν τη δράση των οιστρογόνων. Οι φακές, τα ρεβίθια και τα φασόλια συνδυάζουν πρωτεΐνη και φυτικές ίνες, ενώ μειώνουν τη φλεγμονή.
4. Λιπαρά ψάρια
Ο σολομός, οι σαρδέλες και το σκουμπρί είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία, σύμφωνα με τη Mayo Clinic, μειώνουν τη φλεγμονή και συμβάλλουν στην πρόληψη νεοπλασιών.
5. Πράσινο τσάι
Περιέχει πολυφαινόλες όπως η EGCG, η οποία έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων σε εργαστηριακές συνθήκες, σύμφωνα με δημοσιεύσεις του American Institute for Cancer Research.
6. Καρύδια και αμύγδαλα
Έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και περιέχουν φυτοστερόλες που εμποδίζουν την ανάπτυξη όγκων. Μελέτη στο Nutrition and Cancer Journal έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση 30 γραμμαρίων καρυδιών μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων.
Τροφές που πρέπει να περιοριστούν
1. Επεξεργασμένα κρέατα
Ζαμπόν, λουκάνικα και αλλαντικά περιέχουν νιτρικά άλατα και άλλες ουσίες που έχει βρεθεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει τα επεξεργασμένα κρέατα ως καρκινογόνα κατηγορίας 1.
2. Ζάχαρη
Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης αυξάνει τα επίπεδα ινσουλίνης και φλεγμονής. Η American Cancer Society συνιστά μείωση της προστιθέμενης ζάχαρης σε όλες τις μορφές της.
3. Τηγανητά και trans λιπαρά
Τα τρανς λιπαρά επιβαρύνουν την κυκλοφορία και ενισχύουν την φλεγμονώδη αντίδραση. Πολλές χώρες έχουν ήδη απαγορεύσει τη χρήση τους.
Η σημασία της διατροφής μετά τη διάγνωση
Ακόμα και μετά από διάγνωση καρκίνου του μαστού, η διατροφή μπορεί να παίξει υποστηρικτικό ρόλο στη θεραπεία και την πρόγνωση. Μελέτη του MD Anderson Cancer Center έδειξε ότι γυναίκες που ακολούθησαν υγιεινή διατροφή κατά τη διάρκεια και μετά την θεραπεία είχαν καλύτερα ποσοστά επιβίωσης.
Η βιταμίνη D και η παχυσαρκία
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Η λήψη βιταμίνης D από ήλιο και διατροφή (λιπαρά ψάρια, αυγά, εμπλουτισμένα τρόφιμα) είναι σημαντική, ενώ σε πολλές περιπτώσεις προτείνεται και συμπλήρωμα.
Η παχυσαρκία αυξάνει τα επίπεδα οιστρογόνων στους λιπώδεις ιστούς και αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου. Η υγιεινή διατροφή σε συνδυασμό με φυσική άσκηση μειώνει το βάρος και προστατεύει ορμονικά.
Η διατροφή είναι ένας ισχυρός μηχανισμός πρόληψης απέναντι στον καρκίνο του μαστού. Η υιοθέτηση ενός μεσογειακού διατροφικού προτύπου, η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και καλά λιπαρά, καθώς και ο περιορισμός επεξεργασμένων τροφών και ζάχαρης, μπορούν να μειώσουν ουσιαστικά τον κίνδυνο. Οι οδηγίες των επιστημονικών φορέων συγκλίνουν στη σημασία της πρόληψης μέσω τρόπου ζωής. Η ενημέρωση και η συνέπεια στην εφαρμογή σωστών διατροφικών επιλογών αποτελούν ασπίδα για τη γυναικεία υγεία.
Αιθ. Έλαιο μοσχοκάρυδου: μυοχαλαρωτικό, αντιρευματικό, ανακουφιστικό.
